Czy herbata ma kofeinę? A może teinę?

Herbata to jeden z najpopularniejszych napojów na świecie, ceniony za swoje subtelne walory smakowe, bogactwo aromatów i różnorodność. Sięgamy po nią o każdej porze dnia – rano dla pobudzenia, po południu dla relaksu, wieczorem dla wyciszenia. Jednak wokół jej właściwości narosło wiele pytań, a jedno z nich powraca najczęściej: czy herbata ma kofeinę? Czy ten aromatyczny napój, który tak chętnie pijemy, faktycznie zawiera substancję znaną z jej właściwości pobudzających?

Czy w herbacie jest kofeina czy teina?

Zacznijmy od podstaw. Czy w herbacie jest kofeina czy teina? Z chemicznego punktu widzenia, teina i kofeina to dokładnie ta sama substancja. Nazwa "teina" powstała w XIX wieku, kiedy naukowcy wyizolowali alkaloid z liściach herbaty i, sądząc, że to nowy związek, nazwali go właśnie w ten sposób. Dopiero później odkryto, że jest to ta sama substancja chemiczna, która występuje w ziarnach kawy, owocach guarany czy yerba mate.

Dlaczego więc odczuwamy inne działanie pobudzające po wypiciu kubka herbaty niż po filiżance kawy? Sekret tkwi w otoczeniu, w jakim kofeina w herbacie występuje. W liściach herbaty kofeina jest związana z innymi substancjami, głównie z garbnikami (taninami) i L-teaniną.

Garbniki spowalniają wchłanianie kofeiny do krwiobiegu. W efekcie teina uwalnia się wolniej i działa dłużej, ale łagodniej. Unikamy nagłego "kopa" energetycznego i późniejszego gwałtownego spadku formy, charakterystycznego dla przypadku kawy.

L-teanina to aminokwas o udowodnionych właściwościach relaksujących. Wpływa na fale mózgowe alfa, wprowadzając w stan zrelaksowanej czujności. To ona sprawia, że kofeina działa w sposób bardziej zrównoważony – stymulując układ nerwowy, ale bez uczucia rozdrażnienia.

Czy w herbacie jest kofeina?

Podsumowując: tak, herbata ma kofeinę, ale w kontekście herbaty często nazywamy ją teiną, by podkreślić jej unikalny, łagodniejszy i dłuższy sposób działania.

Ile kofeiny jest w szklance herbaty?

To zależy. Zawartość kofeiny w herbacie jest zależna od jej rodzaju.

Rodzaj herbaty	Ile ma kofeiny?
Herbata czarna	40-70 mg
Herbata zielona	20-45 mg
Herbata biała	15-55 mg
Herbata czerwona	30-60 mg
Herbata Oolong	30-60 mg
Herbata Yerba Mate	80-90 mg

Ile kofeiny ma czarna herbata?

Czarna herbata przechodzi pełen proces oksydacji, co wpływa na jej właściwości. Kubek herbaty czarnej to zazwyczaj od 40 do 70 mg kofeiny.

Ile kofeiny ma zielona herbata?

Zawartość kofeiny w zielonej herbacie jest niższa niż w czarnej. W standardowym kubku znajduje się od 20 do 45 mg kofeiny. Jej konkretna zawartość zależy od wielu czynników, w tym sposobu parzenia.

Ile kofeiny ma herbata biała?

Uważana za jedną z najdelikatniejszych, herbata biała często ma zaskakująco zróżnicowaną ilość kofeiny. Dlaczego? Ponieważ produkuje się ją z młodych pączków, które w celu ochrony przed owadami naturalnie zawierają więcej kofeiny. Zawartość kofeiny w herbacie białej może wahać się od 15 do nawet 55 mg kofeiny, w zależności od proporcji pączków do liści.

Ile kofeiny zawiera herbata czerwona (Pu-erh)?

Herbata czerwona ma umiarkowaną zawartość kofeiny – od 30 do 60 mg.

Ile kofeiny ma herbata Oolong?

Znajduje się gdzieś pomiędzy herbatą zieloną a czarną, a jej zawartość kofeiny wynosi od 30 do 60 mg.

Ile kofeiny ma Yerba Mate?

Choć technicznie to nie herbata (pochodzi z ostrokrzewu paragwajskiego), yerba mate jest znana z bardzo wysokiej zawartości kofeiny, często przewyższającej nawet mocną czarną herbatę (ok. 80-90 mg na porcję).

Która herbata ma najwięcej kofeiny?

Odpowiedź na to pytanie, która herbata zawiera najwięcej kofeiny nie jest prosta, ponieważ na finalną ilość kofeiny w herbacie wpływa wiele czynników. Jednak ogólnie przyjmuje się, że o miano herbaty o najwyższym stężeniu kofeiny walczą:

• Matcha: To sproszkowana zielona herbata, w przypadku której spożywamy całe zmielone liście, a nie tylko napar. To sprawia, że dostarczamy organizmowi znacznie więcej kofeiny niż przy piciu zwykłej herbaty. Porcja matchy może zawierać od 70 do nawet 140 mg kofeiny.
• Yerba Mate: Jak wspomniano, yerba mate to prawdziwa bomba energetyczna zawierająca do 90 mg kofeiny na porcję.
• Mocne, liściaste czarne herbaty: Szczególnie te z regionu Assam w Indiach, znane są z tego, że herbata ma kofeinę w wysokim stężeniu.

Jeśli więc szukasz napoju, który działa pobudzająco i pomoże Ci poprawić wydolność fizyczną, te trzy opcje to pewny wybór.

Co wpływa na zawartość kofeiny w herbacie?

To, że wybrałeś konkretny rodzaj herbaty, to dopiero początek. Ostateczna ilość kofeiny w naparze zależy od Ciebie i Twojego sposobu parzenia.

• Część rośliny – młode pączki i listki na szczycie krzewu (tzw. "flushes") zawierają najwięcej kofeiny. Starsze, większe liście z dolnych partii mają jej znacznie mniej.
• Temperatura wody – wyższa temperatura wody uwalnia więcej kofeiny. Dlatego czarna herbata parzona wrzątkiem będzie miała jej więcej niż herbata zielona parzona w 70°C.
• Czas parzenia – to kluczowy czynnik. Im dłużej herbata się parzy, tym więcej kofeiny przechodzi do naparu. Krótkie, 2-minutowe parzenie da napar o niższej zawartości kofeiny niż 5-minutowe.
• Ilość suszu – oczywiście, im więcej liści herbaty użyjesz, tym więcej kofeiny znajdzie się w Twoim kubku herbaty.

W jakich herbatach nie ma kofeiny?

Czy herbata ma kofeinę zawsze? Nie! Jeśli szukasz aromatycznego napoju, który nie będzie Cię pobudzał, masz szeroki wybór. W jakich herbatach nie ma kofeiny?

• Herbaty ziołowe – mięta, rumianek, melisa, koper włoski – to napary z ziół, które naturalnie nie zawierają kofeiny. Wiele z nich ma wręcz właściwości relaksujące i zapewniają wiele korzyści zdrowotnych.
• Herbaty owocowe – mieszanki suszonych owoców, kwiatów i aromatów to pyszna i bezkofeinowa alternatywa.
• Rooibos (czerwonokrzew afrykański) – choć często nazywany "czerwoną herbatą", rooibos nie jest spokrewniony z krzewem herbacianym. Nie zawiera kofeiny, jest bogaty w antyoksydanty i ma naturalnie słodki, delikatny smak.
• Herbaty bezkofeinowe (decaf) – są to prawdziwe herbaty (np. herbata czarna), które w specjalnym procesie zostały pozbawione większości kofeiny. Zawsze jednak pozostaje w nich śladowa ilość kofeiny (zwykle 2-5 mg).

Herbata a zawartość kofeiny – podsumowanie

Jak widzisz, odpowiedź na pytanie, czy herbata ma kofeinę, jest twierdząca i niezwykle fascynująca. Jeśli więc następnym razem ktoś z Twoich znajomych będzie wątpić w pobudzające działanie naparu herbacianego, możesz w kontrargumencie dyskusji zaserwować mu sporą dawkę wartościowych informacji. Tak, herbata posiada właściwości pobudzające i może skutecznie wpływać na poprawę koncentracji.

Jej prawdziwa magia tkwi jednak w unikalnej harmonii działania. Dzięki wolniejszemu uwalnianiu kofeiny (teiny) i obecności relaksującej L-teaniny, herbata nie daje efektu nagłego wstrząsu energetycznego i późniejszego "zjazdu", tak charakterystycznego dla kawy. Jej pobudzające działanie jest subtelne, zrównoważone i długotrwałe – to stan spokojnej czujności, a nie nadmiernego pobudzenia.

Mając tę wiedzę, zyskujesz pełną kontrolę nad swoim kubkiem. Rozumiejąc, jak rodzaj herbaty i sposób parzenia wpływają na finalną zawartość kofeiny, możesz świadomie decydować, czy potrzebujesz mocnego porannego pobudzenia, czy delikatnej stymulacji do wieczornej lektury.